Na początku warto pamiętać, że dziedzina badań nad uważnością wciąż się rozwija, część metodologii badawczej ma pewne ograniczenia i z pewnością minie jeszcze trochę czasu zanim będziemy mogli uzyskać ostateczną odpowiedź na pytanie, jak działa medytacja.

Istnieją różne rodzaje medytacji i działają one na różne sposoby. Jednak ogólna zasada brzmi: „energia podąża za skupieniem”. Albo, jak mówi neurobiolog i nauczyciel medytacji Rick Hanson: „neurony, które odpalają razem, łączą się ze sobą”, dając podwaliny koncepcji neuroplastyczności mózgu (Rick Hanson, 2014).

Medytacja uważności jest praktyką ustanawiania intencji, na przykład skupiania się na oddechu. Po pewnym czasie umysł wędruje, rozpraszamy się, a to zabiera nas z teraźniejszości. Intencja budzi nas, uznajemy rozproszenie jako część doświadczenia i wracamy do teraźniejszości, ponownie skupiając się na oddechu. Powtarzamy to i w ten sposób zabieramy nasze skupienie i energię z nawyku myślenia i umieszczamy naszą uwagę i energię w nawyku bycia obecnym.

Kiedy nie jesteśmy zorientowani na zadania, sieć automatyczna mózgu – stanu domyślnego, aktywuje się i powoduje myślenie dyskursywne. Poprzez konsekwentną praktykę uważności zabieramy naszą uwagę i energię z owej sieci trybu domyślnego. Z czasem sieć ta się uspokaja, ponieważ mózg przeprogramowuje się zgodnie z powtarzającym się doświadczeniem.

Medytacja miłującej życzliwości, dobroci i współczucia jest praktyką ustanawiania intencji kultywowania dobroci i współczucia. Na przykład, możemy wyobrażać sobie różne grupy ludzi i życzyć im dobrze, aby wzbudzić przepływ dobroci, lub możemy wyobrażać sobie oddychanie współczującym kolorem, jako sposób wzbudzania przepływu współczucia.

Dzięki konsekwentnej praktyce umieszczamy naszą uwagę i energię w sieciach mózgowych powiązanych z doświadczeniem dobroci i współczucia, są one następnie aktywowane i zasilane energią, a mózg zmienia „okablowanie” zgodnie z powtarzającym się doświadczeniem.

Mechanizmy omówione powyżej przynoszą dwie główne korzyści, zdrowe ciało i umysł. Chociaż ich głównym przesłaniem jest to, że krótkoterminowa praktyka ma krótkotrwałe rezultaty, a długoterminowa transformacja jest wynikiem systematycznej praktyki.

Za: Richard Davidson , Daniel Goleman .Trwała przemiana. Co nauka mówi o tym jak medytacja zmienia twoje ciało i umysł, Media rodzina, 2018.
Rick Hanson, Mózg Buddy, Studio Astropsychologii, 2014.